Dijital Pazarlama Nedir? Çeşitleri Nelerdir?
Günümüz dünyasında hızla değişen teknolojiye paralel olarak firma faaliyetleri de bu değişime ayak uydurabilmek adına kendini yeniliyor. Peki adını sık sık duyduğumuz dijital pazarlama nedir? Dijital pazarlama, en kısa ifade ile marka ve ürünleri potansiyel müşterilere ulaştırma işlemini geleneksel pazarlamada olduğu gibi fakat dijital mecralar ve araçlar aracılığıyla gerçekleştirmektir.
Dijital pazarlamanın ayırıcı yönlerine bakacak olursak; dijital pazarlama yapan bir firma, satış stratejilerinde yüzünü, potansiyel müşterilerin olduğu yöne çevirmelidir. Dijital pazarlama sürekli ürün satmaya çalışmak ya da instagram hesabı açarak sürekli ürün pazarlaması yapmak anlamına gelmez.
Dijital Pazarlama Ne İşe Yarar?
Dijital pazarlamanın doğuşu, ilk e-postanın gönderildiği 1971 yılına kadar uzanmaktadır. İki kurum ya da bireyin iletişime geçebildiği her ortam, dijital pazarlama için uygun olarak kabul edilir. İlk olarak 1990 yılında ortaya çıkan dijital pazarlama teriminden sonra 1994’te ilk tıklanabilir banner reklamı yayınlanarak dijital pazarlamanın temeli atılmış oldu.
Dijital pazarlama kavramı, ticaret ve pazarlama anlayışının mobilin devrimi ve internetin gücü ile değişmesi sonucu hayatlarımıza girdi. Bu pazarlama alanında internet, arama motoru, sosyal medya, mobil uygulama ve çok daha fazlası yer alıyor. Özet şekilde ifade edersek; dijital pazarlama, internet bağlantısı ile ulaşılabilen her alanı reklam ve satış stratejileri için değerlendirmektir.
Dijital pazarlama alanında e-ticaret girişimcileri için asıl önemli olan konu, bu pazarlamanın ne işe yaradığını bilmektir. Peki dijital pazarlama ne işe yarar? TÜİK araştırmalarına göre 2020 yılında 16-74 yaş arasındaki kullanıcıların internet kullanım oranının %79’a, evden internete erişim imkânının ise %90,7’ye ulaşması, dijital pazarlamanın önemini ortaya koyuyor. Dijital pazarlama, daha fazla potansiyel müşteriye ve doğru bir kitleye, daha hızlı ve daha etkili ulaşmak için işe yarayan stratejileri içerir. Bu pazarlama türünde reklam performansları net değerlerle ölçülebilir, doğrudan spesifik bir kitleye hitap edilebilir ve potansiyel müşteri ile karşılıklı iletişim kurmak mümkündür.
Dijital Pazarlama Varlıkları Nelerdir?
Pek çok dijital pazarlama varlığı mevcuttur. En bilinenleri arasında dijital mecralar, platformlar, araçlar, medya ve kanallar yer alır. Dijital pazarlama varlıklarını örnek olarak sıralamak gerekirse;
- Video, fotoğraf gibi görseller (Firmaya ait ürün veya hizmet fotoğrafları, demolar, reklam içerikleri vb.)
- Yorumlar ve oylamalar
- Sosyal medya hesapları
- Yazılı İçerikler (Çeşitli blog yazıları, PDF’ler, ürün tanımları vb.)
- İnternet siteleri
- Marka varlıkları (Logo, slogan vb.)
- Çevrimiçi platform ve ürünler (Yardımcı yazılımlar, sohbet botları veya Google Analytics)
- Harita kaydı (Google & Yandex)
Bu listeye firma bazında birçok platform eklenebilir. Firmaların yöntemleri bunları nasıl farklılaştırabildiğiyle ilgilidir. Yeni fırsatlar, farklı yaklaşımlar, değer ve deneyim tasarlama süreçleri firmaları daima bir adım ileriye taşır. Geleneksel pazarlamaya göre dijital pazarlamada çabuk adapte olmak ve çevik hareket etmek gerekmektedir.
Dijital Pazarlama ve Geleneksel Pazarlamanın Farkları Nelerdir?
Pazarlama yöntemlerine bir sınır koymak sağlıklı bir hareket değildir. Bu anlamda her an yeni bir strateji ortaya konabilir. Dolayısıyla etkilerinin ve geri dönüşlerinin farklı olması da muhtemeldir. Bu yüzden her geçen gün yeni bir pazarlama yöntemi ile karşı karşıya kalıyoruz. Bu yöntemlerin birçoğu mevcut dijital pazarlama tekniklerinin versiyonlarıdır. Bu durum sonucu pazarlama teknikleri geleneksel ve dijital olarak iki ana grup altında incelenebilir. Peki dijital pazarlama ve geleneksel pazarlama arasında hangi farklar bulunur? Maddeler halinde şöyle sıralayabiliriz:
Maliyet
Televizyon ve gazeteler geleneksel pazarlamanın temel araçlarıdır. Basılı mecra ve profesyonel olarak çekilmiş olan reklam filmleri de yüksek bütçeler gerektirir. Dijital mecralarda ise pazarlama süreçlerinin çoğu ücretsizken, yapacağınız ödemeler içinse çok geniş bir bütçeye ihtiyacınız olmaz. Örnekle açıklamak gerekirse sosyal medyada sadece reklam için para ödersiniz. Influencer olarak tabir edilen kişiler ise aktör, senarist, yönetmen, reklam yazarı gibi büyük bir ekip yerine görev yapan tek kişilerdir.
Süreklilik
Geleneksel pazarlama tercih edildiğinde yapılan reklamlar belirli zaman dilimlerinde tüketiciye gösterilir ve potansiyel müşterileriniz o zaman dilimlerinde reklamlarınızı görmeyebilir. Bu durumda süreklilik sağlamak zorlaşacağı için marka bilinirliği de sekteye uğrayacaktır. Dijital pazarlamada ise bu durum yaşanmaz, çünkü reklamlarınız 7/24 yayında kalır.
Etkileşim ve İletişim
Geleneksel pazarlama, tek yönlü reklam yapmaya olanak tanıdığı için potansiyel müşterilerinizin tepkisini ölçmenize olanak sağlamaz. Bu stratejide müşterinin reklamı gördüğünde ya da duyduğunda ne tepki verdiğini bilmeniz mümkün değildir. Dijital pazarlamada ise özellikle sosyal medya kolunda müşterilerinizin yorum yapma ve mesaj atma gibi iletişim seçenekleri vardır. Reklamları görenler fikirlerini ifade edebilirler.
Performans Analizi
Geleneksel reklamların ne kadar görüntülendiği açık bir şekilde bilinemezken dijital reklamların görüntülenme ve tıklanma sayılarına net bir şekilde ulaşılabilir. Dijital pazarlamada verilerin ölçülebilir olması büyük bir avantaj sağlar. Bunun dışında bir ürün satışı varsa reklama kaç kişinin tıklayarak o ürünü satın aldığını da ölçebilirsiniz. Google’daki performansınızı ölçme yöntemleri için tıklayınız.
Hedef Kitle Erişimi
Geleneksel pazarlama süreçlerinde şans faktörü daha ön plandadır. Reklamlarının yayınlandığında görenler arasında potansiyel müşterileriniz bulunmayabilir. Bu durum dijital pazarlamada tam tersidir. Dijital pazarlama alanında reklamlarınızın kime gösterileceğini ayarlama avantajınız bulunur. Bu yolla ürün ve hizmetleriniz ile ilgilenen kişilerle doğrudan iletişim kurabilirsiniz.
Geleneksel ve dijital pazarlama arasındaki farklar konusundaki liste daha fazla uzatılabilir. Dijital pazarlamanın avantajları her geçen gün daha da artmaktadır ve bu stratejinin özgür dünyası her geçen gün yeni bir kapı açtığı için geleneksel pazarlamadaki bir kapının kapanması kaçınılmaz hale gelmektedir.
Dijital Pazarlama Çeşitleri Nelerdir?
Dijital dünyada herhangi bir kalıptan söz etmek mümkün değildir. Bu da dijitali kullanıcıların gözünde cazip kılan avantajlardan biridir. Kendi e-ticaret stratejilerinize uygun bir hale getirip dijital pazarlamadan dilediğiniz gibi faydalanabilirsiniz. Şimdi en çok kullanılan dijital pazarlama türlerine değinelim:
Arama Motoru Optimizasyonu (SEO)
SEO, son yılların dijitaldeki en çok kullanılan terimlerinden biridir. Aynı zamanda dijital pazarlamanın temelini oluşturan yöntemlerden biri olan SEO, bir e-ticaret sitesinin arama motoru kurallarına uygun hale getirilerek ilgili aramalarda sonuçların en üst sıralarında olmasını sağlayan yoldur. SEO’ya reklamdan ziyade e-ticaret sitesinin altyapısından yazılı içeriklerine kadar uzanan organik çalışmalar bütünü de diyebiliriz.
Tüm arama motorları, arama sonuçlarını belirli algoritmalara göre kullanıcılara sunar. Bu motorlar kullanıcılarına daha iyi, daha alakalı sonuçlar sunmak için belli aralıklarla algoritmaları güncellerler. SearchMetrics 2016 verilerine göre SEO yoluyla yapılan dijital pazarlamanın başarılı olması için şunlara dikkat edilmesi gerekiyor:
- İlk 20 sonucun uzunluğu 1000 kelimeden fazla olduğu için içerik uzunluklarının buna göre düzenlenmesi,
- Sitede geçirilen süre, hemen çıkma oranından daha değerli olduğundan dolayı içeriklerin doyurucu olması,
- İçeriğinizin alaka düzeyi, içeriklerinizin uzunluğundan, h etiketlerinden, daha değerli göründüğü için bu anlamda düzenlemelerin yapılması,
- İçeriklerinizde anlamlı iç bağlantılar kullanmak çalışmalarınızın performansını artıracağı için gereken geliştirmelerin buna göre yapılması gerekmekte.
İçerik Pazarlaması
Maddi gelirden çok güven ilişkisi oluşturan içerik pazarlaması, temelinde satış yapma fikri olsa da içerik pazarlaması ile hedef kitlenin ilgisini çekmek, güvenini kazanmak, eğitim ve bilgi vermek gibi marka değerini artıran eylemleri gerçekleştirmek amaçları ile oluşturulur. Bu çalışmada önemli olan mevcut müşterilerin, müşteri olarak kalmasını sağlamaktır. İçerik pazarlaması, istikrarlı bir şekilde yönetildiğinde potansiyel müşterileri de yeni müşterilere dönüştürebilir.
E-posta Pazarlaması
E-posta pazarlaması, dijital pazarlama türleri arasında spesifik hedef kitlelere doğrudan ulaşabilen en önemli yöntemlerden biri olarak ön plana çıkmaktadır. Bu pazarlamada ürün ve hizmet tanıtımı, teklif sunma, bilgi verme, kutlama gibi temelinde ticari çıkar barındıran eylemler mail yoluyla sağlanır. Bu yöntemde doğrudan iletişimde olunan mevcut ya da potansiyel müşterilere iletildiği için dönüşüm oranı oldukça yüksek seviyededir.
Sosyal Medya Pazarlaması
Ürün ve hizmet tanıtımlarının sosyal ağlarda yapılması, kısaca sosyal medya pazarlaması olarak bilinir. Bu yöntemin sıklıkla tercih edilmesinin en önemli nedeni, düşük bütçe ile geniş kitlelere ulaşmayı sağlamasıdır. Sosyal medya pazarlaması, sosyal ağların sunduğu pazarlama araçları ile spesifik reklamlar oluşturulabildiği için maksimum verim sağlar. Bu yöntemde ilgi alanı, yaş, cinsiyet, bölge gibi detaylar ayarlanabilir ve potansiyel müşterilerden yorum ve mesaj olarak geri bildirimler de alınabilir.
Affiliate Marketing- Satış Ortaklığı
Affiliate marketing, kullanıcı tarafından yapılan reklam veya satış olarak tanımlanabilir. Bu türde her iki taraf da kazanç elde eder. Farklı rollere bürünen satış ortağı, pazarlama ya da önerme yöntemi ile ürün veya hizmetin satılmasını sağlar. Üretici üründen kazanç sağlarken satış ortağı da komisyon elde eder. Affiliate marketing grubuna influencer marketing ve viral pazarlama yöntemleri de dahil edilebilir.
Pazarlamayı Etkilemek
En çok kullanılan yöntemler arasında yer alan influencer marketing, yoğun sosyal medya kullanımına paralel şekilde giderek daha ön plana çıkıyor. Geleneksel pazarlama yönteminde müşterilerin takip ettiği ünlüler rol alırken, dijital pazarlama reklamlarında dijital dünyanın ünlüleri boy gösteriyor. Influencer marketingin uygulanış şekli, sosyal medya fenomeni olarak adlandırılan ve etki alanı geniş olan kişilerin bir ürünü tanıtması, pazarlaması ya da önermesi yoluyla gerçekleştiriliyor.
Yeniden Pazarlama (Remarketing)
E-ticaret siteleri için büyük önem taşıyan remarketing kısa bir ifadeyle; ziyaret edilen bir sitenin, daha sonra ziyaret edilen başka bir sitede reklamının yayınlanmasıdır. Bu yolla e-ticaret sitelerinden alışveriş yapmadan çıkan kullanıcıların bu sitelere tekrar dönerek alışveriş yapmaları sağlanabilir.
SEM (Search Engine Marketing – Arama Motoru Pazarlaması)
Arama motorlarının sonuç sayfalarına reklam verme yöntemi, kısaca arama motoru pazarlaması olarak adlandırılır. Ücretli olan SEM ile hedef kitleye hızlı ve daha etkili bir şekilde ulaşılabilir. Bu yöntemin başarısı, ayrılan bütçe ile doğru orantılıdır. İlk sıradaki e-ticaret sitesinin ürün ve hizmet satabilme potansiyeli yüksek olacağı için e-ticaret siteleri açısından SEM, büyük bir öneme sahiptir.
SEO’mu SEM’mi Sizce Hangisi Daha Faydalı? yazımızı okumak ister misiniz?
Görüntülü Reklamlar (Display Advertising)
Görüntülü reklamlar dijital pazarlamanın temel yapı taşları olarak ifade edebiliriz. Reklam konusu olan ürün ya da hizmeti görüntülü reklamlar aracılığı ile net bir şekilde göstermek mümkündür. Bu şekilde kullanıcının yeterli bilgiye tek reklam ile ulaşarak reklam veren firmaya yönelmesi sağlanır. Görüntülü reklamların kullanım alanları çeşitli web siteleri, video içerik mecraları, e-postalar ve sosyal medya olmak üzere farklılaşabilir. Bunun yanında Google Ads’in görüntülü reklam ağı (GDN) üzerinden de görüntülü reklamlar yayınlanabilir.
Viral Pazarlama
Daha çok geleneksel pazarlamada kullanılan bir yöntem olan viral pazarlama, dijitalde daha etkili bir hale gelmiştir. Bu yöntem aynı zamanda gizli pazarlama adıyla da bilinmektedir. Bu yöntemde reklam, üretici ya da satıcı tarafından yapılmaz. Influencer ve affiliate yöntemlerinde olduğu gibi bir kullanıcı tarafından ürünün bilinirliğini artırmaya yönelik çalışmalar gerçekleştirilir. Viral pazarlama yöntemleri daha çok bloglarda ve e-postalarda tercih edilir.